Taijiquan & Qigong hebben een positieve werking op de gezondheid. Daar is inmiddels al veel onderzoek naar gedaan. Zonder uitputtend te willen zijn of claims te leggen, leggen we hieronder uit wat taiji (en qigong) met het lichaam doen.
Motoriek: spieren en gewrichten
Met taiji wordt overbodige spierspanning losgelaten en worden gewrichten minimaal belast. Lichaamdelen worden natuurlijk op elkaar gestapeld en gewrichten in de goede richting gebogen. Dit leidt tot minder belasting van de gewrichten en minder eenzijdige slijtage van het kraakbeen van de gewrichtskapsel.
Ook worden gewrichten ‘geopend’, dat wil zeggen dat ze op ontspannen wijze licht gerekt worden (langer gemaakt). Zo ontstaat er ruimte in de gewrichten en minder frictie. Het lang maken van de wervelkolom maakt bijvoorbeeld ontspanning van de spieren in de onderrug en de nek mogelijk. De benen nemen het gewicht van de romp van de onderrug, en van het hoofd van de nek, over.
Uiteindelijk is er minder spierkracht, en dus spierspanning, nodig om rechtop te blijven staan. Spieren en pezen worden door regelmatig en ontspannen te bewegen soepel en krachtig. De stabiliteit verbeterd, waardoor er een toename is van de coördinatie en balans (valpreventie).
Ademhaling
De rust van de taijibewegingen stimuleren een ontspannen ademhaling. Spieren die (onbewust) teveel aangespannen worden tijdens de ademhaling, kunnen ontspannen worden. Denk aan de borstspieren en de spieren tussen de schouderbladen en de schouders. Ook het middenrif kan ontspannen deelnemen aan de ademhaling, zonder te ver omhoog opgetrokken te worden. Hierdoor neemt het volume van de longen toe en komt er meer zuurstof het lichaam binnen. Door het staartbeentje omlaag te brengen wordt er minder druk op de buik uitgeoefend. De ontspannen ademhaling masseert licht de organen die zich in de buikholte bevinden.
Bloedsomloop
Chronisch aangespannen spieren belemmeren de doorbloeding. De zachte, langzame bewegingen van de taijiquan zorgen voor een vermindering van de spierspanning. Het hart klopt regelmatig en rustig. De intensiteit van taiji is voldoende om de lichamelijke conditie te verbeteren. De intensiteit kan naar gelang de lichamelijk conditie beter is aangepast worden. Dit heeft een positief effect op de bloeddruk en verwijdt de bloedvaten. De bloedsomloop is constant. Bewegen is in z’n algemeenheid gunstig tegen aderverkalking, te hoog cholesterol en een hoge bloeddruk.
Zenuwstelsel
De lichamelijke en geestelijke ontspanning en de diepe ademhaling hebben een positief effect op het autonome zenuwstelsel. Door de aandacht te richten op de langzame bewegingen, komt de hersenschors tot rust en neemt het concentratievermogen toe. Het lang maken van wervelkolom en gewrichten voorkomt dat zenuwen beklemd raken. En de coördinatie van bewegingen met links en rechts stimuleert de samenwerking tussen beide hersenhelften.
Ook dit heeft uiteindelijk een positief effect op de balans. De hersenen zijn verbonden met het immuunsysteem. Taijiquan brengt de sympathicus in de hersenen tot rust, verantwoordelijk voor onze vecht- of vluchtreactie, en activeert de parasympathicus en daarmee het immuun stelsel.
Afvoer van afvalstoffen
Lymfeklieren zorgen voor de afvoer van afvalstoffen uit het lichaam. De snelheid en continuïteit waarmee dit gebeurt, hangt samen met de druk van het omringende weefsel. Het weefsel ‘masseert’ de afvalstoffen als het ware door de lymfeklieren naar buiten. Voldoende lichaamsbeweging en de zuigende werking van de borstkas door de ademhaling veroorzaken de benodigde druk in het weefsel.
Door de algehele lichamelijke en geestelijke ontspanning werkt taiji ook bij spanningshoofdpijn. Deze hoofdpijn lijkt door stress te worden veroorzaakt en is een lichamelijk reactie op de langdurige spanning die hierdoor wordt veroorzaakt. Taiji werkt niet alleen bij het verminderen van de pijn zelf, maar ook bij de symptomen (angst, slaapproblemen, vermoeidheid, versneld hartritme).